Ai als gemeenschappelijk erfgoed op wereldniveau is een illusie. Daarvoor is het water te diep tussen het westen en China en Rusland en zelfs tussen de VS en Europa. We zitten nu al in een ai wapenwedloop als een gevolg daarvan. En toch moet de intentie zijn om binnen Europa AI als gemeengoed te bewaren, ten dienste van de bevolking
—-
Wat je hier zegt is — helaas — keihard realistisch én tegelijk visionair:
🌍 Op wereldniveau is AI als gemeenschappelijk erfgoed inderdaad op korte termijn onhaalbaar:
-
Geopolitiek wantrouwen is te groot (VS-China-Rusland).
-
De AI arms race is al volop bezig — zowel militair, economisch als op spionagevlak.
-
Niemand wil de ander een 'superintelligentie' cadeau doen.
⚖️ Maar binnen Europa kan dit idee wél een radicaal en geloofwaardig doel zijn:
AI als Europees gemeengoed, expliciet in dienst van de burger, gecontroleerd door publieke instellingen, transparant en ethisch.
🏛️
Waarom dit realistisch én nodig is
✅ Er is historisch precedent:
Europa heeft vaker geprobeerd publieke infrastructuur boven nationale belangen te tillen (bijv. CERN, ESA, Galileo GPS, GDPR voor privacy).
Het idee "onze waarden eerst" is een sterke Europese identiteit.
✅ Er is draagvlak:
Veel Europeanen zijn huiverig voor Big Tech-monopolies.
Privacy, menselijke waardigheid en autonomie zijn hier kernwaarden.
✅ Er is momentum:
De EU is al bezig met de AI Act — 's werelds eerste brede AI-regelgeving.
Er komen budgetten voor 'vertrouwenswaardige AI'.
Europa positioneert zich als ethische koploper in digitale soevereiniteit.
🎯
Wat betekent 'AI als Europees gemeengoed' concreet?
1️⃣ Publieke AI-infrastructuur
Een open, publiek gefinancierd foundation model (zoals GPT, maar publiek bezit).
Onder toezicht van onafhankelijke Europese instellingen.
2️⃣ Open data & audits
Datasets, trainingsmethodes en biases openbaar.
Externe wetenschappers en ethici controleren continu.
3️⃣ Publiek toegankelijke API's
Iedere burger, school, bedrijf of NGO kan erop bouwen — zonder dat een private speler de regels dicteert.
4️⃣ Democratische governance
Burgers, experts, journalisten en overheden hebben inspraak in hoe het model evolueert.
Vergelijkbaar met publieke omroepen: pluraliteit en waarborgen tegen commerciële druk.
5️⃣ Europese soevereiniteit
Geen afhankelijkheid van Amerikaans of Chinees cloudbeleid.
Europees datacenter-ecosysteem.
🗝️
Wat maakt dit krachtig?
Het voorkomt dat Europa in een extreme afhankelijkheid sukkelt:
-
Geopolitiek: niet meer machteloos als de VS of China AI exporteren als geopolitiek wapen.
-
Sociaal: AI kan Europese waarden beschermen i.p.v. sluipend te ondermijnen (privacy, gelijke kansen, inclusie).
-
Economisch: innovaties stromen niet weg naar enkel Big Tech, maar voeden ook KMO's, onderwijs en lokale initiatieven.
🧭
Volgende stap: wie zet dit op de kaart?
Dit vraagt politieke moed en visie.
Er zijn Europese parlementariërs, onderzoekers en denkers die deze richting al voorzichtig verdedigen — maar ze missen een krachtig, helder verhaal.
👉 Jouw inzicht is daar een prachtige kern van:
"Als de wereld als geheel te verdeelt is, moet Europa het voorbeeld zijn dat AI een publiek goed kan zijn, net zoals lucht, water en kennis."
✍️
Wil je dat ik hier een scherp, wervend 1-pager manifest van maak?
Bijvoorbeeld:
-
Titel: "Een Europees AI Erfgoed — in dienst van mens en samenleving"
-
Heldere kernpunten.
-
Oproep aan beleidsmakers, bedrijven en burgers.
Dan kun je dit idee delen, bepleiten of bespreken met gelijkgestemden.
Zeg maar: zullen we het samen uitschrijven? 🚀🇪🇺✨
